NEMIS VA O‘ZBEK TILLARIDA SINTAKTIK-STILISTIK FIGURALARNING ANTROPOOTSENTRIK TAHLILI

NEMIS VA O‘ZBEK TILLARIDA SINTAKTIK-STILISTIK FIGURALARNING ANTROPOOTSENTRIK TAHLILI

Authors

  • Oblaberdi Mamaziyayev Qo’qon Universiteti Jahon tillari kafedrasi dotsenti

DOI:

https://doi.org/10.54613/ku.v15i.1197

Keywords:

sintaktik-stilistik figuralar, antropotsentrizm, nemis tili, o‘zbek tili, lingvistik stilistika, madaniyat, tafakkur.

Abstract

Mazkur maqolada nemis va o‘zbek tillaridagi sintaktik-stilistik figuralar antropotsentrik yondashuv asosida qiyosiy tahlil qilinadi. Stilistik figura sifatida tilning sintaktik darajasida yuzaga keladigan parallellik, inversiya, takror, anafora, antiteza kabi vositalarning nafaqat grammatik strukturasi, balki ular orqali ifodalanadigan semantik, emotsional va pragmatik ma’nolari ham chuqur o‘rganilgan. Ushbu tahlilda lingvistik birliklarning inson tafakkuri, estetik qadriyatlari, madaniy stereotiplari va nutqiy faoliyatida tutgan o‘rni aniqlanib, stilistik vositalarning milliy-madaniy asoslanganligi namoyon etilgan. Tadqiqot nemis va o‘zbek matnlarida badiiy ifoda, uslubiy yondashuv va nutq strukturasi orqali shakllangan umumiyliklar bilan bir qatorda, har bir tilga xos bo‘lgan madaniy-diskursiv tafovutlarni ham ochib beradi. Shuningdek, maqolada stilistik figuralarning inson markazli (antropotsentrik) yondashuv doirasidagi ko‘rinishlari lingvomadaniy kontekstda tahlil qilinadi va ularning tilshunoslik, stilistika hamda kognitiv lingvistika sohalaridagi ahamiyati yoritiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

Xamraeva Z.X. O‘zbek va ingliz tillarida sintaktik stilistik vositalarning qiyosiy tahlili. – Toshkent: O‘zbekiston Milliy universiteti nashriyoti, 2022. – 180 b.

Ruzikulova G. Somatik frazeologizmlarning antropotsentrik tahlili. – Toshkent: Fan va texnologiya, 2023. – 145 b.

Xudoyberganova D., Mukimova Z., Karimova F. Lisoniy antropotsentrizm nazariyalari va ularning o‘zbek tilshunosligidagi roli // Til va adabiyot ta’limi. – 2024. – №1. – B. 45–52.

Achilov O.R. Comparative analysis of foregrounding in English and Uzbek // Web of Scholar. – 2018. – №5(23). – P. 112–117.

Ungerer F., Schmid H.-J. An Introduction to Cognitive Linguistics. – London: Longman, 2006. – 350 p.

Wierzbicka A. Language, Culture and Society: Anthropological Linguistics in Action. – Oxford: Oxford University Press, 2003. – 278 p.

Ахманова О.С. Словарь лингвистических терминов. – М.: Сов. энциклопедия, 1969. – 608 с.

Кухаренко В.А. Интерпретация текста: Учебное пособие по стилистике английского языка. – М.: Просвещение, 1999. – 208 с.

Published

2025-06-30

Iqtiboslik olish

Mamaziyayev, O. (2025). NEMIS VA O‘ZBEK TILLARIDA SINTAKTIK-STILISTIK FIGURALARNING ANTROPOOTSENTRIK TAHLILI. QO‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 15, 66–68. https://doi.org/10.54613/ku.v15i.1197

Issue

Section

Filologiya / Philology
Loading...