TIJORAT BANKLARI SAMARADORLIGINI OSHIRISHDA “BIG DATA” TEXNOLOGIYASINING O’RNI

TIJORAT BANKLARI SAMARADORLIGINI OSHIRISHDA “BIG DATA” TEXNOLOGIYASINING O’RNI

Authors

  • Nilufarxon Raxmonova Qo’qon Universiteti Iqtisodiyot va Turizm kafedrasi o’qituvchisi

DOI:

https://doi.org/10.54613/ku.v15i.1191

Keywords:

Big data, tijorat banklari, iqtisodiy samaradorlik, marketing, kredit riski, bozor iqtisodiyoti

Abstract

Raqamli transformatsiya jarayonlari bank sektorida tub o‘zgarishlarga sabab bo‘layotgan bir paytda, Big Data texnologiyalari tijorat banklarining operatsion samaradorligini oshirishda muhim o‘rin tutmoqda. Ushbu maqolada tijorat banklari faoliyatida katta hajmdagi ma’lumotlarni yig‘ish, tahlil qilish va ulardan samarali foydalanish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Big Data asosida kredit risklarini baholash, mijozlarga individual xizmat ko‘rsatish, firibgarlikni aniqlash hamda qaror qabul qilish jarayonlarini avtomatlashtirish orqali banklar raqobatbardoshligini oshirishi mumkinligi ko‘rsatib o‘tiladi. Shuningdek, maqolada Big Data texnologiyasini joriy etishdagi asosiy to‘siqlar, axborot xavfsizligi masalalari va muvaffaqiyatli jahon tajribalari misolida muhokama qilinadi. Tadqiqot natijalari tijorat banklari rahbarlari va IT-mutaxassislari uchun amaliy tavsiyalarni taklif etadi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

Chen, H., Chiang, R. H. L., & Storey, V. C. (2012). Business Intelligence and Analytics: From Big Data to Big Impact. MIS Quarterly, 36(4), 1165–1188. https://doi.org/10.2307/41703503

Kitchin, R. (2014). The Data Revolution: Big Data, Open Data, Data Infrastructures and Their Consequences. SAGE Publications Ltd.

Mayer-Schönberger, V., & Cukier, K. (2013). Big Data: A Revolution That Will Transform How We Live, Work and Think. Eamon Dolan/Houghton Mifflin Harcourt.

Provost, F., & Fawcett, T. (2013). Data Science for Business: What You Need to Know about Data Mining and Data-Analytic Thinking. O’Reilly Media, Inc.

Sun, Z., Sun, L., & Strang, K. (2018). Big Data analytics services for enhancing business intelligence. Journal of Computer Information Systems, 58(2), 162–169. https://doi.org/10.1080/08874417.2016.1220239

Zuboff, S. (2019). The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power. PublicAffairs.

Karimov, M. (2021). Bank faoliyatida raqamli texnologiyalarning o‘rni. Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar jurnali, (6), 85–89.

Abdullayeva, G. (2022). Fintech rivojlanishining tijorat banklari faoliyatiga ta’siri. Moliyaviy tadqiqotlar jurnali, (3), 43–50.

Jahon banki (2020). Uzbekistan Financial Sector Assessment Report. World Bank Group. https://documents.worldbank.org

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti (2020). Raqamli O‘zbekiston – 2030 konsepsiyasi va uni amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida PQ–4851-son qaror. Lex.uz

Juraev, Sh. (2023). Tijorat banklarida Big Data texnologiyalarini joriy etishdagi muammolar va ularni hal etish yo‘llari. Bank ishi va moliya jurnali, (2), 31–37.

ICICI Bank. (2021). Annual Report. Retrieved from https://www.icicibank.com

JPMorgan Chase. (2022). Artificial Intelligence and Big Data in Financial Services. Retrieved from https://www.jpmorganchase.com

O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki. (2023). Banklar va raqamli transformatsiya. https://cbu.uz

Published

2025-06-30

Iqtiboslik olish

Raxmonova, N. (2025). TIJORAT BANKLARI SAMARADORLIGINI OSHIRISHDA “BIG DATA” TEXNOLOGIYASINING O’RNI. QO‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 15, 43–46. https://doi.org/10.54613/ku.v15i.1191

Issue

Section

Iqtisodiyot / Economy
Loading...