TURKIY XALQLAR JAMIYATIDA HARBIY TARBIYA KO‘RINISHLARI

TURKIY XALQLAR JAMIYATIDA HARBIY TARBIYA KO‘RINISHLARI

Authors

  • Vositjon Xudoyberdiyev Qo‘qon universiteti mustaqil tadqiqotchisi

DOI:

https://doi.org/10.54613/ku.v15i.1216

Keywords:

Turkiy xalqlar, harbiy tarbiya, vatanparvarlik, qadimiy tarbiya tizimi, harbiy-ma’naviy qadriyatlar, jamiyat, doston, xalq og‘zaki ijodi, O‘rxun-Enasoy bitiklari, milliy ong, yoshlar tarbiyasi, tarixiy-pedagogik tahlil, axloq, jasorat, fidoyilik.

Abstract

Turkiy xalqlar tarixi – jangovorlik, jasorat va vatanga sadoqat kabi qadriyatlar bilan boy. Ular jamiyatida harbiy tayyorgarlik faqat harbiy mashg‘ulotlar yoki urush bilan bog‘liq bo‘lmagan, balki ko‘p asrlik madaniy, axloqiy va pedagogik an’analarning ajralmas qismi hisoblangan. Harbiy tarbiya keng ma’noda vatanni himoya qilish, milliy o‘zlikni anglash, iroda va fidoyilikni shakllantirishga qaratilgan tarbiyaviy jarayondir. Mazkur maqolada qadimgi va o‘rta asr turkiy xalqlarda harbiy tarbiyaning shakllanishi, uning tarkibiy qismlari, madaniy va pedagogik asoslari, shuningdek, bugungi kundagi dolzarbligi ilmiy manbalar va tarixiy dalillar asosida tahlil qilinadi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

Орхон-Енисей ёдгорликлари. – Таржимон ва шарҳловчи: Ҳайитметов А. – Т.: Фан, 1996.

Маҳмуд Қошғарий. Девону луғотит турк. 1-3 жилд. – Тошкент: Фан, 1960–1963.

Юсуф Хос Ҳожиб. Қутадғу билиг. – Тошкент: Ўқитувчи, 1990.

Ҳамидов А. Аждодлар маданияти ва ҳарбий санъат. – Т.: Ёзувчи, 1999.

Раҳмонов К. Ўзбек халқ эпоси ва ватанпарварлик руҳи. – Тошкент: Фан, 2004.

Қаюмов А. Ўзбек халқ оғзаки ижодиётининг тарбиявий аҳамияти. – Т.: Ўқитувчи, 1981.

Ашуров А. Ўзбек халқ удумлари ва ҳарбий-мафкуравий тарбия. – Тошкент: Маънавият, 2007.

Маҳмудов Н. Жангчи халқнинг руҳий дунёси (туркийларнинг ҳарбий маданияти ҳақида). – Т.: Фан, 2005.

Тўхтамирзаев Ш. Ўзбекистон тарихи (туркий давлатлар ва ҳарбийлашган жамиятлар). – Т.: Маънавият, 2012.

Манас. Қирғиз халқи эпоси. – Бишкек: Кыргызстан, 1995.

Аҳмедов Л. Ҳарбий педагогика асослари. – Тошкент: МО Қуролли кучлар академияси, 2018.

Назаров Қ. Миллий ўзлик ва тарихий хотира масалалари. – Тошкент: Фан, 2003.

Хушназаров И. Тарбия назарияси ва методологияси. – Т.: Маърифат, 2019.

Sun Tzu. The Art of War. – Translated by Samuel B. Griffith. – Oxford University Press, 1963.

Barthold V.V. Turkestan Down to the Mongol Invasion. – London: Luzac, 1928.

Published

2025-06-30

Iqtiboslik olish

Xudoyberdiyev, V. (2025). TURKIY XALQLAR JAMIYATIDA HARBIY TARBIYA KO‘RINISHLARI. QO‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 15, 135–137. https://doi.org/10.54613/ku.v15i.1216

Issue

Section

Pedagogika / Pedagogy
Loading...